PENDOR

het tegeltje

* De tekst is genomen uit het openingswoord, Trompe l'oeil, van kunstschilder Johan Bruinenberg, 1 juli 2012


Een jaar of 15 geleden alweer, kwam de kunstschilder Johan Bruinenberg in het bezit van een tweetal tegeltjes voorstellende een figuur met stok op een koord. Een figuur van commedia dell'arte uit de late middeleeuwen. Een luchtige, vluchtige en zotte maskerade bewerkstelligt door een konische muts, lange fopneus en lange flappige schoenen: de attributen van een clown. De figuur maakt een wankele indruk, door zijn stok en zijn ene voet, hangend in de lucht om een stap naar voren te zetten. Bij nadere beschouwing zie je, dat de stand van lichaam een goed evenwicht heeft. We zien een geoefende artiest. Logisch, want  zoiets leer je niet op een enkele namiddag. Deze figuur is een archetypische uit de middeleeuwen, naast andere, even archetypisch. Trouwens de zot of nar vinden we in alle culturen: hij vergezeld de mens sinds mensenheugenis als een bizarre spiegel, even waar en onwaar als onze eigen maskers.

De beide tegeltje hebben lange tijd op zijn atelier gestaan tot dat een mooie gelegenheid zich voordeed om één ervan te schenken aan Anir en Tony te Portugal waar een bloeiende tegelcultuur is. De Azulejos zijn wereldwijd een begrip.

Welnu; voor dit geschenk werd de plek op de muur zorgvuldig in gereedheid gebracht, maar na het plaatsen van het tegeltje kwam de grote schrik: met het wegvegen van de cementresten werd de hele afbeelding mee weggeveegd, een onverwachte en zeer ongewenste verdwijntruc. Het was gewoon met wateroplosbare inkt gestempeld.

Johan vermoedt dat de hele oplage weggevaagd is. Op één na: na dit bericht uit Portugal heeft Johan direct het enig overgebleven exemplaar gefixeerd, gekopieerd, geëtst en nageschilderd om het beeld te behouden. Zonder het daadwerkelijke artefact blijft alleen de herinnering en die moeten wij onderhouden, opnieuw doorgeven zoals de in de Salão aanwezige Stok van Pendor.

Zo is in Portugal op de Helling bij Anir Witt en Tony Boiso de figuur Pendor ontstaan en is het beeldmerk geworden van Arte no Pendor - Kunst op de Helling. (Pendor; betekent 'Helling' in het Portugees)

Het beeldmerk is in de loop van de tijd door Tony Boiso gestileerd en verfijnd. De expositie De Deksel van de Box ( 30 juni 2013) heeft Pendor een pen en een penseel gekregen aan de uiteinden van de stok. Deze toevoeging refereert aan de beeldende - en schrijvende kunst.

Het tegeltje’ van Pendor is na de verdwijntruc opnieuw gevonden en in het bezit gekomen van Arte no Pendor op 6 oktober 2016.

Dit ’tweede’ tegeltje heeft jarenlang aan een spijkertje gehangen in de keuken van kunstenaar Miriam Bonder in Enschede.

Te zijner tijd wordt dit tegeltje opnieuw geplaatst in de muur op De Helling in Portugal bij Quinta Arte no Pendor.